Wstęp do kognitywistyki. |
Nie masz pojęcia jak działa telefon komórkowy, a chcesz zrozumieć, jak działa Twój mózg i skąd się bierze świadomość? I masz już na ten temat wiele opinii?
Chyba żartujesz ... albo wystarczy Ci wiara w duchy.
W roku akademickim 2024/2025 prowadzę wykład "Wstęp do kognitywistyki". W odróżnieniu od ubiegłych lat jest to tylko jeden semestr, więc część tematów będzie albo bardzo skrótowo albo je ominiemy.
Pełny roczny wykład jest tutaj.
Wstęp do kognitywistyki ma za zadanie nakreślić różne zagadnienia, którymi interesują się kognitywiści, dając podstawy do rozwoju własnych zainteresowań w wybranym kierunku. Kognitywistyka jest bardzo szeroką dziedziną, obejmuje zagadnienia nakrywające się z tak odmiennymi dyscyplinami jak antropologia, filozofia, lingwistyka, psychologia, neurobiologia i sztuczna inteligencja.
Wykłady przeznaczone są dla kierunku
"Kognitywistyka"
ale traktuję je jako wykłady otwarte, dostępne są dla studentów wszystkich kierunków.
Co roku stare notatki są stopniowo uzupełniane i zastępowane przez nowe.
Dodatkowo wiele referatów na tematy związane z tym wykładem jest tutaj.
W ubiegłych latach w pierwszej części (semestr zimowy) omawiałem historyczne i filozoficzne zagadnienia dotyczące natury umysłów, a w drugiej zagadnienia mózg-umysł-zachowanie, przedstawiając ogólny szkic pozwalający zrozumieć działanie mózgu/umysłu w oparciu o ostatnie osiągnięcia nauki.
Z powodu skrócenia do jednego semestru muszę w tym roku (2024/25) znacznie zmodyfikować ten wykład. Uwagi historyczne pojawiają się przy okazji poszczególnych zagadnień związanych z dyskutowanymi zagadnieniami. Do każdego wykładu spróbuję dodać krótkie streszczenia w oparciu o Wasze komentarze. Po ogólnym wstępie popatrzymy na czynniki, które determinują zachowanie: od zamierzchłej przeszłości, która przez miliony lat kształtowała nasze organizmy na drodze ewolucji, przez procesy rozwojowe tworzących różne predyspozycje, wpływ kultury i wychowania, do procesów przygotowujących nas do działania. Będą to skale czasowe od milionów lat do ułamków sekund.
Nasze spotkania będą odbywać się w środy o godz. 12:30, w Sali A.103 w budynku PiK, lub w przypadku problemów z epidemią lub moich wyjazdów spróbujemy spotkań zdalnych. W planie mamy 30 godzin, czyli dwie godziny tygodniowo. Na każdy temat jest więc tylko godzina. Będzie też sporo pracy własnej, więc znacznie więcej czasu powinno Wam zająć studiowanie i pisanie komentarzy do poszczególnych wykładów (a mnie ich czytanie) w oparciu o udostępnione notatki niż nasze bezpośrednie spotkania, które powinniśmy poświęcić głównie na dyskusję. Do każdego tematu trzeba będzie pisać komentarze i umieszczać je do południa w dzień przed kolejnym wykładem (czyli do południa we wtorek) na stronach Wiki w Moodle, gdzie zamieściłem szczegółowe instrukcje. Trzeba się samemu na ten wykład zapisać. Anonimowe zapisy będą kasowane.
Sprawy organizacyjne związane z zajęciami w 2024/25 roku.
Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym, wyjątkowo zdalnie.
W zasadzie wykład powinien być głównie podsumowaniem najważniejszych punktów związanych z omawianym tematem, może się też odnosić do wątpliwości i pytań zawartych w komentarzach, które powinniście pisać by uzyskać zaliczenie i dopuszczenie do egzaminu. Notatki są szczegółowe, jest w nich wiele odnośników do literatury i hiperlinków, powinno to pozwolić osobom zainteresowanym na dalsze pogłębienie tematu.
Najważniejsze jest sprawdzenie, czy potraficie sensownie odpowiedzieć na przykładowe pytania na końcu wykładów. Jeśli uważnie przeczytacie notatki nie powinno z tym być kłopotu.
Co roku wiele osób wyobraża sobie, że dużo wie, chociaż nie chciało im się czytać notatek, ani uczestniczyć w zajęciach, więc na egzaminie okazuje się, że to było tylko złudne przekonanie. Zadaniem wykładów jest dać Wam systematyczne podstawy by samemu studiować. Wiedza z internetu bez takich podstaw to przypadkowa zbieranina luźno powiązanych wiadomości. Nie wystarczy sobie coś skojarzyć, powinniście nieco głębiej zrozumieć mechanizmy działania umysłów.
Zaliczenie i egzamin (zwiń/rozwiń)
Ogólne informacje w USOS są tutaj, a strona z listą uczestników w USOS jest tu.
Podstawą oceny są punkty za komentarze dotyczące zadań zamieszczonych na końcu notatek, które należy umieścić na stronach kursu
WDK w Moodle, gdzie znajdziecie dokładniejsze instrukcje.
Wykłady wstępne są bardzo różne na różnych uczelniach, dlatego nie mogę przenieść ocen osobom, które już zaliczyły jakieś inne wstępy, ani ocen z ubiegłego roku, bo mamy tylko jeden semestr, więc wygląda to całkiem inaczej niż rok temu.
Punktacja komentarzy. Za każdy komentarz można dostać od 0 do 10 punktów. Poniżej 5 punktów niezaliczone (nie na temat, niewiele napisano lub są wyraźne błędy), 5 to minimum, 6 to trochę ponad minimum, 7-przeciętnie pozytywnie, 8 ciekawie, 9-10 dobrze i bardzo dobrze, są własne przemyślenia, dobre nawiązanie do najważniejszych punktów i ciekawe pytania. Link do bieżącej listy punktów za komentarze jest widoczny na stronach Moodle "Punkty WDK2024", zwykle przed kolejny wykładem.
W drugim semestrze potrzebujecie połowy maksymalnej liczby punktów za komentarze by przystąpić do egzaminu, a jeśli ktoś zda egzamin - czyli dostanie przynajmniej 50% punktów za odpowiedzi na pytania egzaminacyjne - może dostać dodatkowe punkty za wysoko oceniane komentarze.
Udział w eksperymentach i pomoc w badaniach, potwierdzona przez opiekunów, da osobom, które osiągnęły minimalną liczbę punktów by zdać egzamin dodatkowe od punktów do już zgromadzonych.
Skala ocen komentarzy do wystawienia oceny w I semestrze, jak i z egzaminu na końcu roku: połowa liczby punktów w danym semestrze (czyli 50% punktów) konieczna jest na zaliczenie lub dopuszczenie do egzaminu w drugim semestrze.
(%punktów,ocena) = 5 dla >90%, 4+ dla 80%, 4 dla 70%, 3+ dla 60% i 3 dla 50%, oraz 2 poniżej 50% maksymalnej liczby punktów.
Egzamin w programie studiów jest z całego roku.
Dla Waszej wygody rozłożymy go na dwie części, bo materiał jest naprawdę obszerny.
Pierwsza część będzie po pierwszym semestrze, zwykle w lutym. Druga część na koniec drugiego semestru, zwykle w czerwcu.
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zdobycie przynajmniej 50% punktów za komentarze w każdym semestrze. Jestem naprawdę bardzo zajęty i jeśli nie będziecie pisać komentarzy na czas lub zabraknie Wam punktów to nie liczcie na to, że przed samym egzaminem uda się coś uzupełnić. To będzie możliwe tylko w trybie indywidualnych studiów lub w przypadku poważnych problemów ze zdrowiem. Nie mogę łamać własnych reguł.
Egzamin będzie pisemny, ale w stylu ustnego: pojawia się pytanie i macie 5 minut na odpowiedź.
Każda część egzaminu będzie wymagać odpowiedzi na tyle krótkich pytań, ile pisaliście komentarzy. Za każde będzie można otrzymać maksymalnie do 10 punktów. Punkty sumujemy i obliczamy, jaki to procent maksymalnej liczby punktów. Zdobyte punkty z pierwszej i drugiej części egzaminu zostaną odpowiednio zsumowane.
Daję Wam możliwość poprawy pierwszej części egzaminu.
Ustaliliśmy termin na 26.06.2024, o godz. 12:30. Najpierw piszemy pierwszą część egzaminu. Po skończeniu, o godzinie 13:15, zaczniemy część drugą.
Nie ma potrzeby zdawania pierwszej części jeśli macie przekonanie, że z drugiej dostaniecie dostatecznie dużo punktów, by otrzymać powyżej 50% maksymalnej liczby punktów.
Skala ocen z egzaminu jest obliczana procentowo. Do ustalenia końcowej oceny sumujemy punkty z komentarzy i punkty z obu części egzaminów. Ponieważ mamy maksymalnie tyle samo punktów za komentarze co za egzamin (wliczając obydwie części) to oznacza to uwzględnienie komentarzy i punktów z egzaminu po równo w końcowej ocenie. To wymaga pisania komentarzy przez każdego, kto chce zdawać.
Przykład: Jeśli mamy 30 wykładów, N=30 komentarzy i pytań, to mamy 20*N=600 punktów możliwych do otrzymania. Całkowita liczba punktów (Egz+Kom)*100%/600 da nam procent maksymalnej liczby punktów.
Nie ma możliwości zdawania w innym terminie, ani przekładania, ani też zdawania po raz trzeci czy czwarty aż do skutku.
Nie będzie żadnych dodatkowych terminów! Jeśli ktoś nie może zdawać w pierwszym terminie pozostaje egzamin poprawkowy. W uzasadnionych przypadkach mogę nie wpisać oceny za pierwszy termin, tylko w to miejsce wpisać wynik z egzaminu poprawkowego.
Macie możliwość poprawy każdej części egzaminu jeden raz.
Egzamin poprawkowy zwykle jest we wrześniu i można go pisać z całego roku (jeśli ktoś nie poprawiał części I) lub tylko z drugiej części.
Oblany egzamin poprawkowy oznacza powtarzanie przedmiotu i zdawanie za rok, jeśli dziekan zgodzi się na warunkowe studiowanie na drugim roku. W przypadku osób, które przestały robić wpisy będę jednak zachęcał dziekana by od razu je skreślić, bo widać od razu, że nie są to dobrzy studenci.
Studenci, którzy powtarzają rok lub mają warunek (zwiń/rozwiń)
Mamy stopień na zaliczenie z pierwszego semestru oraz końcowy stopień z egzaminu za cały rok.
Ponieważ w tym roku wykład uległ znacznym zmianom, punktów za komentarze z poprzednich lat nie można będzie uwzględnić.
Podobnie z egzaminem, trzeba go napisać ponownie.
Część osób uważa, że wszystko wie i nie musi uczestniczyć w zajęciach i czytać notatek. Przykładowe pytania do egzaminu są na końcu każdego wykładu, więcej pytań z Waszych komentarzy dodaję tam co roku.
Spróbujcie odpowiedzieć na niektóre pytania i potem sprawdzić w notatkach czy są to odpowiedzi prawidłowe.
Niestety, zwykle okazuje się, że tylko się Wam wydawało ...
Niektóre zabawne odpowiedzi na pytania egzaminacyjne całkowicie mijające się z faktami
są w na tej stronie.
Tu są uwagi na temat sensowności wykładów i ogólnie studiowania.
Serdecznie zapraszam na wykłady. Godziny konsultacji są na mojej stronie, polecam zdalną formę.
Włodzisław Duch
Ale pamiętajcie ...
Mapa wykładów (PDF). Przejdź do części II: Złożone zachowania. |
Część I: Podstawy. |
W tej części dowiemy się czym zajmuje się kognitywistyka, jakie są historyczne źródła pojęć opisujących stany mentalne, jakie są tu popularne błędy i teorie, które niewiele wyjaśniają lub stwarzają tylko pozory wyjaśnień. Najpierw mamy ogólne uwagi na temat oczekiwań wobec kognitywistyki i historii jej powstania, potem mitów i historii pojęć, a następnie różnych paranauki i nieporozumień wynikających z braku krytycznego podejścia i niezrozumienia problemu. Potem omówimy podstawy ewolucyjne rozwoju układu nerwowego i podstawowe mechanizmy jego działania.
Uwaga: notatki w PDF nie są tak często modyfikowane jak strony WWW.