Oddzia³ywanie silne


Oddzia³ywanie silne jest oko³o 100 razy silniejsze od oddzia³ywania elektromagnetycznego. Dzia³a na niewielkie odleg³o¶ci rzêdu 10-15 m miêdzy kwarkami. Cz±stki przenosz±ce oddzia³ywanie silne to gluony (od ang. glue, czyli klej). Kwarki i gluony posiadaj± ³adunek kolorowy, który nazwano krótko kolorem. Dlatego te¿ oddzia³ywanie to nazywamy inaczej oddzia³ywaniem kolorowym.

Oddzia³ywania kolorowe wi±¿± kwarki w bariony i mezony, ale tak¿e dzia³aj± pomiêdzy nimi. Oddzia³uj± one tak¿e na nukleony w j±drze atomowym.


Rys. Oddzia³ywanie silne. J±dro atomu zawiera protony. £adunki o jednakowych znakach odpychaj± siê. Jednak j±dro siê nie rozlatuje, bo oddzia³ywania silne powoduj± przyci±ganie protonów i neutronów i wi±¿± j±dro.

 Ka¿dy „zapach” kwarka wystêpuje w trzech odmianach, które nazwano czerwonym, ¿ó³tym i niebieskim. Zatem wyró¿niæ mo¿na trzy ró¿ni±ce siê kolorem kwarki górne, trzy kwarki dolne, itd. Antykwarki wystêpuj± w kolorze antyczerwonym, anty¿ó³tym i antyniebieskim. Oddzia³ywanie pomiêdzy kwarkami nazwano oddzia³ywaniem kolorowym, a opisuj±c± to oddzia³ywanie teoriê nazwano chromodynamik± kwantow±. Dwa lub wiêcej kwarków umieszczonych blisko siebie wymienia glony tworz±c bardzo silne pole kolorowe, które ³±czy kwarki. Kwarki ci±gle zmieniaj± swój kolor podczas wymiany gluonów z innymi kwarkami. Mog± siê one jednak ³±czyæ tylko w kombinacje o neutralnych kolorach. Istniej± dwa sposoby, aby osi±gn±æ neutralno¶æ koloru. Kolor neutralny (bia³y) daje kombinacja czerwony + niebieski + ¿ó³ty. Buduj±c barion, trzeba wzi±æ po jednym kolorze czerwonym, niebieskim i ¿ó³tym, gdy¿ bariony zbudowane s± z trzech kwarków. Natomiast buduj±c antybarion trzeba wzi±æ po jednym z trzech antykolorów, czyli antyczerwony, antyniebieski i anty¿ó³ty. Kombinacje czerwony + antyczerwony, niebieski + antyniebieski oraz  ¿ó³ty+anty¿ó³ty równie¿ daj± kolor neutralny, czyli biel. W ten sposób mo¿na po³±czyæ kwarki i antykwarki w mezony. Regu³a neutralno¶ci koloru nie zezwala na wystêpowanie innych kombinacji. Nie obserwuje siê kwarków swobodnych oraz kombinacji kwarków, które w sumie nie daj± barwy bia³ej.

wróæ

id¼ do spisu tre¶ci