Szczegółowy
program
IV Festiwalu Nauki i Sztuki w Instytucie Fizyki UMK
Ręka, noga,
mózg na ścianie – biomolekuł podglądanie. - pokaz
multimedialny z udziałem publiczności
dr hab. Wiesław Nowak, prof. UMK, mgr Karina Kubiak, mgr
Przemysław Miszta, mgr Bartosz Dobrzelecki
Naukowcy z swoim zapale
poszukiwania prawdy i wiedzy o wszechświecie wydają się dziwni i
nieużyteczni dla przeciętnego człowieka. Cóż mogą nas obchodzić
zawiłe wzory czy niuanse mechaniki kwantowej? Po co tracić czas na
żmudne obliczanie wielkości, których nie można nawet zobaczyć
czy dotknąć? W wielkim pokazie multimedialnym, ilustrowanym własnymi
"filmami", dźwiękami i "kwantową" muzyką pokażemy jak toruńscy
biofizycy, przy okazji wykonywania badań podstawowych, poznają
strukturę i dynamikę biomolekuł obecnych w organizmie każdego z nas.
Nie są to przypadkowe cząsteczki - opowiemy jak ważną funkcję pełnią
białka obecne w rękach (transtyretyna), nogach (glukokinaza),
mózgu (neuroglobina, białka prionowe), a nawet w oku
(krystaliny). Błędy w ich strukturze przestrzennej prowadzą nierzadko
do poważnych chorób. Pokażemy jak można wykorzystać poczciwe
pecety do modelowania komputerowego takich białek lub DNA i do
oglądania od "środka" tego wspaniałego i różnorodnego
mikroświata. Oczywiście widzowie będą mogli sprawdzić siebie w roli
badaczy biomolekuł i ocenić jakie pożytki z takich badań płyną. Wyprawa
na ten pokaz da nam przedsmak rewolucji w medycynie jaką niesie
rozpoczynająca się era proteomiki.
Mikroelektronika organiczna,
zmierzch technologii
silikonowej? - wykład multimedialny
z demonstracjami
dr hab. Wacław Bała, prof. UMK
Omówione zostaną nowe
rozwiązania optoelektroniki organicznej ekranów telewizyjnych i
komputerów, lasery, organiczne diody elektroluminescencyjne,
nowe źródła światła białego i barwnego, fotowoltaika - nowe
źródła energii elektrycznej, elektronika polimerowa (tranzystory
polowe OFET). Przedstawione zostaną nowe proste i tanie technologie
wykorzystywania układów elektronicznych i optoelektronicznych.
Pokaz wykonywania elektroluminescencyjnych ekranów w warunkach
domowych.
Czy elektronika organiczna
będzie drukowana jak gazeta lub pismo z drukarki?
Od neolitu do średniowiecza – odczytywanie
historii w
świetle ziarenek piasku - wykład
multimedialny z demonstracjami
dr Alicja Chruścińska, dr Krzysztof Przegiętka, dr Jacek Szmańda
Przedstawiona zostanie idea
wykorzystania zjawiska luminescencji minerałów do datowania
osadów geologicznych. Zaplanowano także pokaz zjawiska świecenia
termoluminescencyjnego. W dalszej części zaprezentowane zostaną wyniki
datowań wydm z okolic Torunia. Otrzymane daty pozwalają wyciągnąć
wnioski na temat chronologii przebiegu naturalnych procesów
geomorfologicznych i powiązaniu ich z działalnością człowieka w czasach
historycznych. Za ilustrację roli badań interdyscyplinarnych,
prowadzonych wspólnie przez: fizyków, geografów i
archeologów, posłuży rekonstrukcja rzeźby i ewolucji Góry
Świętego Wawrzyńca koło Chełmna.
Co o barwach i widzeniu barwnym mogą sobie
powiedzieć fizyk
i okulista? - dysputa (dialog
fizyka i lekarza)
doc. dr hab. n.
med. Lech Bieganowski, dr hab. Andrzej Kowalczyk, prof. UMK
W formie dialogu między
fizykiem - optykiem a lekarzem - okulistą zostanie przedstawiona wiedza
na temat kolorów i powstawania wrażenia barwnego. Wykład będzie
bogato ilustrowany przeźroczami i doświadczeniami. Zaprezentowane
zostaną osiągnięcia ośrodka toruńskiego. Omówiona zostanie
wzajemna inspiracja optyki i okulistyki.
Nie tylko węgiel szkłopodobny uzupełnia ubytki
kostne - wykład
z demonstracjami
dr Jerzy Jakubiak, prof. dr hab. Franciszek Rozpłoch
Niezwykle istotnym problemem w
chirurgii odtwórczej jest znalezienie odpowiedniego materiału
mogącego zastąpić pourazowe ubytki kości twarzo-czaszki, ponieważ
stosowanie autoprzeszczepów jest sposobem przysparzającym
pacjentowi wiele dodatkowych dolegliwości. Materiał, który może
zastąpić autoprzeszczepy musi być doskonale kompatybilny z organizmem
człowieka. Podczas III Festiwalu Nauki i Sztuki autorzy prezentowali
taki materiał opracowany i zbadany w Toruniu: węgiel szkłopodobny.
Obecnie przedstawione zostaną dalsze wyniki badań nad tym tworzywem
oraz inne materiały stosowane w chirurgii odtwórczej na Oddziale
Chirurgii Szczękowo - Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala
Zespolonego w Toruniu: hydroksyapatyt (wprowadzony dzięki
współpracy z AGH w Krakowie), materiały tytanowe (firmy
Leibinger Streiber) i gąbki garramycynowe. Jak dotąd przeprowadzono w
Toruniu około 500 operacji z zastosowaniem tego typu tworzyw.
Fizyka w kawiarni - wykład
multimedialny z demonstracjami
Prof. dr hab. Hanna
Męczyńska, Prof. dr hab. Stanisław Łęgowski, dr Jacek Zakrzewski, mgr
Karol
Strzałkowski, mgr Agnieszka Marasek, , mgr Paweł Binnebesel
Wykład będzie dotyczył
wybranych tematów z fizyki gastronomicznej, nowego działu
fizyki. Zajmiemy się fascynującą fizyką zimnych deserów:
lodów i sorbetów, które stanowią słodkie
laboratorium do badań praw stygnięcia Newtona i własności sprężystych.
Będzie się można dowiedzieć o fizycznych podstawach odchudzających
własności zimnych deserów, o tym jakie lody obecnie są modne w
Europie, co to są lody Feynmana( laureata Nagrody Nobla z fizyki) i w
jakim kraju jest najwięcej "lodożerców". Wykład przybliży nam
również fizykę takich napojów jak szampan i kawa. Bąbelki
i piana od dawna fascynują ludzi i intrygują uczonych. Opowiemy o
najnowszych badaniach bąbelków i zilustrujemy to wyjątkowymi
zdjęciami. Zajmiemy się również fizyką małej czrnej aby
opowiedzieć o prawach przepływu ciepła, odpowiemy na pytanie czy
mieszając można ogrzać kawę , kiedy dodawać śmietankę i czy kawa mocna
ma naprawdę duże stężenie kofeiny. Pokażemy ciekawe zjawiska akustyczne
w filiżance kawy. Na koniec zajmiemy się przebojem ostatnich miesięcy w
dziedzinie fizyki gastronomicznej który dotyczy badania
herbatników.
Historia zielonego królika,
który świecił - wykład
multimedialny z demonstracjami
mgr Bartosz Dobrzelecki
Od kilkunastu lat jesteśmy
świadkami gwałtownego rozwoju biotechnologii. Znaczenie poznania
ludzkiego
genomu bywa porównywane z lądowaniem człowieka na Księżycu.
Rozpoczęła się nowa era w cywilizacji człowieka - era postgenomiczna.
Nastanie nowej ery, jak to
zwykle bywa, wpłynęło na środowisko artystyczne. Pogłębiająca się
wiedza człowieka na temat podstaw funkcjonowania organizmów
żywych i problemy etyczne pojawiające się przy badaniach, podczas
których sztucznie modyfikowana jest natura, musiała
zainteresować ludzi sztuki. Powstał odrębny ruch artystyczny zwany
BIOARTem, w którym granica pomiędzy nauką i sztuką uległa
rozmyciu.
W ramach wykładu zaprezentowane
zostaną sylwetki i dzieła m.in. Eduardo Kaca, Joe Davisa i Hunter
O'Reilly - ludzi nazywanych lub nazywających siebie BIOARTystami.
Sztuka latania - warsztaty
dr Józefina Turło, dr Grzegorz Osiński, dr Katarzyna
Przegiętka, mgr Andrzej Karbowski, mgr Krzysztof Służewski, mgr Rafał
Jankowski, mgr Artur Stachów, studenci
Latanie od początku było jednym
z największych marzeń ludzi. Kiedy udało się je zrealizować, w jaki
sposób i dzięki poznaniu jakich zjawisk fizycznych? Na te
pytania postaramy się odpowiedzieć w szeregu poglądowych pokazów
i doświadczeń.
Podejmiemy starania w celu
zapewnienia dużej aktywności widzów poprzez stworzenie
przyjemnej, zabawowej atmosfery zajęć.
Sztuka widzenia - warsztaty
dr Józefina Turło, dr Grzegorz Osiński, dr Katarzyna
Przegiętka, mgr Andrzej Karbowski, mgr Krzysztof Służewski, mgr Rafał
Jankowski, mgr Artur Stachów, studenci
Główną ideą
warsztatów jest wzbudzenie zainteresowania młodzieży
fascynującymi zjawiskami przyrodniczymi, dzięki którym możemy
poznawać piękno otaczającego nas świata. Prezentując szereg poglądowych
eksperymentów odpowiemy m.in. na pytania: jakie są podstawowe
własności światła i na czym polega "sztuka widzenia".
Podejmiemy starania w celu
zapewnienia dużej aktywności widzów poprzez stworzenie
przyjemnej, zabawowej atmosfery zajęć.
Fascynujący świat przyrody - pokaz
filmów popularnonaukowych
Krzysztof Służewski, mgr Rafał Jankowski, Koło Naukowe
Studentów Fizyki
W trakcie pokazu "Fascynujący
Świat Przyrody" zaprezentujemy szereg filmów ilustrujących wiele
ciekawych dziedzin wiedzy przyrodniczej:
- Świat podczerwieni,
- Krystaliczny człowiek,
- Mierzyć światłem,
- Nowa wyprawa Kolumba,
- Tajemniczy świat jąder
atomowych,
- Drgania i fale, cz. I,
- Piętno Czarnobyla,
- Physics and Life,
- Maria Skłodowska-Curie,
i in.
Poznaj swój IQ - warsztaty
Koło Naukowe Studentów Fizyki
Testy na inteligencję
tradycyjnie cieszą się niesłabnącą popularnością wśród
uczestników Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Wychodząc na przeciw oczekiwaniom,
Koło Naukowe Studentów Fizyki (KNSF) postanowiło ponownie
zorganizować zabawę interaktywną, w czasie której każdy chętny
może zmierzyć swój iloraz inteligencji (IQ). Każda osoba
która weźmie udział w zabawie otrzyma imienny Certyfikat IQ z
uzyskanym wynikiem, podpisany przez Prezesa KNSF.
Tokugawa Ieasu – prawdziwa historia
Szoguna - wykład z demonstracjami
dr hab. Krzysztof Stefański, prof. AM w Bydgoszczy
Wykład przedstawia sylwetkę
Tokugawy Ieyasu, który jest pierwowzorem Szoguna z książki J.
Clavela. Postać rzeczywista jest znacznie bardziej interesująca niż
postać literacka. Ieyasu, założyciel trzeciego i ostatniego szogunatu,
był jednym z najwybitniejszych wodzów w dziejach Japonii i
politykiem o niezwykłych talentach. Zakończył definitywnie okres wojen
domowych i stworzył fundamenty późniejszej potęgi militarnej i
gospodarczej Japonii.
Wszechświat: globaliści vs.
antyglobaliści - dyskusja
panelowa
dr Bound Roukema, dr Andrzej Marecki, mgr Bartosz Lew (Centrum
Astronomii UMK)
Większość kosmologów
uważa, że Wszechświat, jaki możemy zobaczyć przez teleskopy, jest tylko
małą, może wręcz mikroskopijną częścią faktycznego ''Wszechświata
globalnego'' - to są antyglobaliści. Inny obóz kosmologów
to ci, którzy analizując obraz promieniowania tła, a także
rozmieszczenie (radio-) galaktyk, kwazarów itp. w przestrzeni
trójwymiarowej, mają nadzieję (złudzenie?), że w ten
sposób widzą/zobaczą ów ''globalny Wszechświat''- to są
globaliści. Kto ma rację? Kilkoro kosmologów z Torunia będzie
przedstawiać rozmaite punkty widzenia i zaproszą do uczestnictwa w tej
debacie publiczność, zarówno na żywo, jak i przez internet.
Dyktando - Zostań toruńskim mistrzem ortografii
Krystyna Bochenek - Polskie radio Katowice, dr hab. Mirosław
Strzyżewski, dr Małgorzata Gębka-Wolak, dr Joanna Kamper-Warejko -
(Wydział Filologiczny UMK)
Pisanie dyktanda poprzedzi
krótkie wystąpienie dr hab. Mirosława Strzyżewskiego pt.
''Bogumił Samuel Linde słownikarz z Torunia''. Inicjatorka dyktand
otwartych red. Krystyna Bochenek opowie o idei i historii dyktand w
Polsce. Następnie uczestnicy przystąpią do pisania tekstu dyktanda
przygotowanego przez pracowników naukowych Instytutu Języka
Polskiego UMK. Tego samego dnia ok. godz. 19.00 zostaną podane jego
wyniki. Laureaci dyktanda otrzymają pamiątkowe dyplomy i nagrody w dniu
24 kwietnia, podczas spotkania z prof. Jerzym Bralczykiem w Dworze
Artusa.
Gwiazdy w kwiatach - pokaz i
warsztaty
Małgorzata Stankiewicz - Maślanka, Jagoda Maślanka, Aneta Tęcza,
Studio Florystyczne MSM
Pokaz układania kompozycji
kwiatowych z roślin doniczkowych i kwiatów ciętych, z
wykorzystaniem materiałów roślinnych dostępnych w lasach, na
polach i łąkach. Propozycja kompozycji kwiatowych na stoły i balkony.
Samodzielne wykonywanie kompozycji przez uczestników.
wejściówkę osoby
indywidualne otrzymać będą mogły od dnia 14 kwietnia, w godz.
16.00-18.00 w Dworze Artusa, Rynek Staromiejski 6