Zarządzanie usługami: systemctl

Zarządzanie usługami w systemie CentOS 7 odbywa się w ramach systemd.

systemd oferuje szerokie możliwości zarządzania zasobami systemu operacyjnego, w tym usługami. Przeanalizuj wyniki poniższych komend:

# systemctl
# systemctl list-unit-files
# systemctl list-units ssh*|dbus*

# systemctl list-units --type=target|socket|service|device
# systemctl list-units --type=socket lvm*

# systemctl [--after|before] list-dependencies sshd
# systemctl status /dev/vda
# systemctl status /tmp

W celu zapoznania się z koncepcją poziomów pracy oferowaną przez systemd wykonaj następujące polecenia:

# systemctl get-default
# ls -la /etc/systemd/system

# systemctl set-default rescue.target; reboot
# systemctl set-default multi-user.target; reboot

# systemctl default|rescue
# runlevel
# systemctl isolate rescue.target
# runlevel
# systemctl isolate multi-user
# runlevel

# systemctl is-system-running

# poweroff [--force]
# systemctl start poweroff.target

Czym różni się poziom pracy rescue od emergency?
Czym różni się zastosowanie komendy systemctl reboot od systemctl kexec? Ile czasu trwa restart systemu przy zastosowaniu każdej z komend?

Poniższe komendy ilustrują sposób określania wersji jądra, która ma być użyta przy zastosowaniu drugiej z komend:
```
# uname -a
# kexec -l /boot/vmlinuz-3.10.0-1160.88.1.el7.x86_64 \
     --initrd=/boot/initramfs-3.10.0-1160.88.1.el7.x86_64.img  \
     --reuse-cmdline

# systemctl kexec
```
Po ponownym zalogowaniu się do systemu sprawdź z jakiego jądra korzysta teraz system.

Do czego służy komenda grub2-set-default?
Wykonaj poniższe komendy, żeby zapoznać się z zarządzaniem demonami na przykładzie sshd (można to zrobić także na maszynach wirtualnych, gdyż sesja logowania pozostaje nietknięta).
```
# systemctl status sshd
# systemctl stop sshd
# systemctl start sshd

# systemctl is-enabled sshd
# systemctl disable sshd
# systemctl enable sshd
```
Przeanalizuj zawartość pliku konfigurującego usługi sshd i utwórz usługę sshd, która będzie używała portu 2222.
```
# cd /etc/systemd/system
# systemctl --full edit sshd
# mv sshd.service sshd2222.service
# systemctl daemon-reload
# systemctl start sshd2222
# systemctl status sshd2222
# ss -nltp

# ssh -p 2222 192.158.142.i
```
Sprawdź, że można zmienić domyślny port, na którym nasłuchuje demon sshd, albo poprzez modyfikację samego pliku definiującego usługę, albo pliku /etc/sysconfig/sshd2222 pozwalającego na modyfikację opcji demona.
Przeanalizuj sposób zarządzania usługami na przykładzie vmstat.service. Ten plik, który znajduje się w repozytorium /git/tm-scripts, należy umieścić w katalogu /etc/systemd/system, a następnie wykonać komendy
```
# systemctl daemon-reload
# systemctl cat vmstat
# systemctl status vmstat
```
Uruchom usługę vmstat i obserwuj komunikaty pojawiające się w dziennikach zdarzeń:
```
# journalctl [-x] [-fr] -u vmstat
# tail -f /var/log/messages
```
Co się dzieje, jeśli wykonać komendę pkill vmstat? Jak usługa się zachowuje, jeśli zmodyfikować jej definicję poprzez zakomentowanie wiersza Restart=always?

W czasie wykonywania tego zadania warto dodatkowo uruchomić skrypt make-io.sh.

Zapoznaj się z możliwościami analizy dzienników zdarzeń, jakie daje komenda journactl:

# journalctl -u sshd
# journalctl [-x] -b [-fr] -u sshd
# journalctl -p err -u sshd
# journalctl -a --since=2019-04-12 -u sshd
# journalctl -a --until=2019-04-12 -u sshd
# journalctl --since=yesterday
# journalctl --since=2019-01-15 --until="2019-02-16 23:59:59"
# journalctl -u sshd --since=00:00 --until=9:30
# journalctl /dev/vda
# journalctl -u /tmp
# journalctl -o verbose -n -u sshd
# journalctl _UID=1000
# journalctl _COMM=sshd
# journalctl _COMM=sudo
# journalctl _HOSTNAME=polon _COMM=sshd

W jakim zakresie zwykły użytkownik (np. labul) może korzystać z komendy journalctl? Dodaj użytkownika labul do grupy uniksowej adm (usermod -a -G adm labul) i sprawdź jego uprawnienia.
Zainstaluj pakiet stress i zapoznaj się z konfiguracją usługi dla tego programu, którą można pobrać (do katalogu /etc/systemd/system) ze strony http://jkob.fizyka.umk.pl/labul/scripts/stress-cpu.service. Uruchom tę usługę, sprawdź jej status i przekonaj się, czy ustawione ograniczenia na zużycie CPU są respektowane przez planistę.
```
# systemctl status stress
# top
```
Wartość parametru CPUQuota może zostać zmieniona w czasie działania usługi:
```
# systemctl --runtime set-property stress CPUQuota=10%
# systemctl status stress
```

Wykonaj analogiczne ćwiczenia dla usługi stress-memory (http://jkob.fizyka.umk.pl/labul/scripts/stress-memory.service).

# systemctl start stress-memory
# systemctl status stress-memory
# systemctl status stress-memory
# ...

Ogranicz wielkość dostępnej pamięci dla usługi stress-memory:

# systemctl --runtime set-property vmstat.service MemoryLimit=100M
# systemctl restart stress-memory
# systemctl status stress-memory
# systemctl status stress-memory
# ...

Przeanalizuj wyniki działania komend systemd-analyze blame oraz systemd-analyze time.
Zwykli użytkownicy mogą także korzystać z dobrodziejstw demona systemd (zob. https://www.emacswiki.org/emacs/EmacsAsDaemon). Np. komenda systemctl enable --user emacs uruchamia zdemonizowaną wersję edytora emacs, pod warunkiem, że w katalogu ~/.config/systemd/user utworzony zostanie plik emacs.service z następującą zawartością:
```
[Unit]
Description=Emacs text editor
Documentation=info:emacs man:emacs(1) https://gnu.org/software/emacs/

[Service]
Type=forking
ExecStart=/usr/bin/emacs --daemon --load=~/.emacs
ExecStop=/usr/bin/emacsclient --eval "(kill-emacs)"
Environment="SSH_AUTH_SOCK=%t/keyring/ssh" "LANG=pl_PL.UTF-8" "LANGUAGE=pl_PL"
Restart=on-failure

[Install]
WantedBy=default.target
```
Komenda systemctl start --user emacs uruchamia tego demona, a komenda systemctl enable --user emacs powoduje, że demon będzie automatycznie uruchamiany po zalogowaniu się.