Wykład Systemy Operacyjne 2024/25

  • slajdy z pierwszej części wykładu (tematy 1-7, M. Grochowski) so.pdf (7MB)
  • slajdy z drugiej części wykładu (P. Ablewski) SOPER.pdf

Uwaga: slajdy są aktualizowane na bieżąco w trakcie postępów wykładu.
Data ostatniej modyfikacji znajduje się na slajdzie tytułowym

  1. Wprowadzenie
    • Co to jest system komputerowy?
    • Co to jest system operacyjny?
    • Historia komputerów i systemów operacyjnych
  2. Architektura komputerów
    • Architektura i działanie procesora. Przetwarzanie rozkazów
    • Rodzaje i hierarchia pamięci
    • Magistrale i urządzenia peryferyjne
  3. Jak system komputerowy wykonuje programy?
    • Monitor prosty
    • Buforowanie
    • Spooling
    • Wieloprogramowość
    • Systemy z podziałem czasu
    • Systemy rozproszone, systemy czasu rzeczywistego
  4. Przerwania
    • Systemy z obsługą przerwań
    • Struktura wejścia-wyjścia
    • Dualny tryb pracy
    • Funkcje systemowe
  5. Procesy
    • Model procesu i jego implementacja
    • Stany procesów
    • Zarządzanie procesami
    • Wątki użytkownika, wątki jądra, procesy lekkie
    • Zadania w Linux
    • Wywłaszczenie
  6. Zarządzanie procesami
    • Algorytmy przydziału procesora
    • Priorytety
    • Planista CFS
    • Komunikacja międzyprocesowa, sygnały
  7. Synchronizacja procesów
    • Obszary krytyczne i wyścigi
    • Wzajemne wyłączanie z aktywnym czekaniem:
    • Problem producenta konsumenta
    • Semafory
    • Monitory
    • Zakleszczenia
  8. Zarządzanie pamięcią
    • Zarządzanie pamięcią bez wymiany i stronicowania
    • Wymiana
    • Pamięć wirtualna
    • Segmentacja
  9. Zarządzanie przestrzenią dyskową
    • Rodzaje plików
    • Partycje i systemy plików, systemy plików z kroniką
    • Zarządzanie logicznymi wolumenami
    • Macierze dyskowe
  10. Struktura systemów operacyjnych
    • Systemy monolityczne
    • Systemy warstwowe
    • Maszyny wirtualne
    • Model klient-serwer
    • Przykłady systemów operacyjnych
      • MSDOS, Windows 95/98
      • Windows 2000/NT/…
      • Unix, GNU/Linux

Literatura

  • A. S. Tanenbaum, H. Bos. Systemy operacyjne. Wydawnictwo Helion, 2015.
  • W. Stallings. Systemy operacyjne. Architektura, funkcjonowanie i projektowanie. Wydanie IX. Wydawnictwo Helion, 2018.
  • A. Silberschatz, P.B. Galvin, Gr. Gagne. Podstawy systemów operacyjnych. Tom 1-2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2021.
  • L. Null, J. Lobul, The Essentials of Computer Organization and Architecture, PDF
  • A. S. Tanenbaum, A. S. Woodhull. Operating Systems: Design and Implementation . PDF
  • A. S. Tanenbaum, Modern Operating Systems, PDF
  • R. Love. Linux kernel. Przewodnik programisty. Wydawnictwo Helion, Gliwice, 2004.

—–

Warunki zaliczenia

  • zaliczenie laboratorium
  • zdanie egzaminu (zob. sylabus przedmiotu w USOS)

Materiały uzupełniające

Zbiór różnych linków rozszerzających wiadomości z wykładu

  1. Historia komputerów i systemów operacyjnych
  2. Architektura i działanie procesora. Architektura współczesnych komputerów
  3. Jak system komputerowy wykonuje programy?
  4. Przerwania
  5. Procesy i wątki
  6. Zarządzanie procesami. Planista
  7. Komunikacja międzyprocesowa i synchronizacja
  8. Zarządzanie pamięcią
  9. Zarządzanie przestrzenią dyskową
  10. Struktura systemów operacyjnych
  11. Przykłady systemów operacyjnych