Wykład Systemy Operacyjne 2024/25

• slajdy z pierwszej części wykładu (tematy 1-7, M. Grochowski) so.pdf (7MB)
• slajdy z drugiej części wykładu (P. Ablewski) SOPER.pdf

Uwaga: slajdy są aktualizowane na bieżąco w trakcie postępów wykładu.
Data ostatniej modyfikacji znajduje się na slajdzie tytułowym

1. Wprowadzenie
   • Co to jest system komputerowy?
   • Co to jest system operacyjny?
   • Historia komputerów i systemów operacyjnych
2. Architektura komputerów
   • Architektura i działanie procesora. Przetwarzanie rozkazów
   • Rodzaje i hierarchia pamięci
   • Magistrale i urządzenia peryferyjne
3. Jak system komputerowy wykonuje programy?
   • Monitor prosty
   • Buforowanie
   • Spooling
   • Wieloprogramowość
   • Systemy z podziałem czasu
   • Systemy rozproszone, systemy czasu rzeczywistego
4. Przerwania
   • Systemy z obsługą przerwań
   • Struktura wejścia-wyjścia
   • Dualny tryb pracy
   • Funkcje systemowe
5. Procesy
   • Model procesu i jego implementacja
   • Stany procesów
   • Zarządzanie procesami
   • Wątki użytkownika, wątki jądra, procesy lekkie
   • Zadania w Linux
   • Wywłaszczenie
6. Zarządzanie procesami
   • Algorytmy przydziału procesora
   • Priorytety
   • Planista CFS
   • Komunikacja międzyprocesowa, sygnały
7. Synchronizacja procesów
   • Obszary krytyczne i wyścigi
   • Wzajemne wyłączanie z aktywnym czekaniem:
   • Problem producenta konsumenta
   • Semafory
   • Monitory
   • Zakleszczenia
8. Zarządzanie pamięcią
   • Zarządzanie pamięcią bez wymiany i stronicowania
   • Wymiana
   • Pamięć wirtualna
   • Segmentacja
9. Zarządzanie przestrzenią dyskową
   • Rodzaje plików
   • Partycje i systemy plików, systemy plików z kroniką
   • Zarządzanie logicznymi wolumenami
   • Macierze dyskowe
10. Struktura systemów operacyjnych
    • Systemy monolityczne
    • Systemy warstwowe
    • Maszyny wirtualne
    • Model klient-serwer
    • Przykłady systemów operacyjnych
      • MSDOS, Windows 95/98
      • Windows 2000/NT/…
      • Unix, GNU/Linux

• Słownik skrótów

Literatura

• A. S. Tanenbaum, H. Bos. Systemy operacyjne. Wydawnictwo Helion, 2015.
  
• W. Stallings. Systemy operacyjne. Architektura, funkcjonowanie i projektowanie. Wydanie IX. Wydawnictwo Helion, 2018.
• A. Silberschatz, P.B. Galvin, Gr. Gagne. Podstawy systemów operacyjnych. Tom 1-2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2021.
• L. Null, J. Lobul, The Essentials of Computer Organization and Architecture, PDF
• A. S. Tanenbaum, A. S. Woodhull. Operating Systems: Design and Implementation . PDF
• A. S. Tanenbaum, Modern Operating Systems, PDF
• R. Love. Linux kernel. Przewodnik programisty. Wydawnictwo Helion, Gliwice, 2004.

—–

Warunki zaliczenia

• zaliczenie laboratorium
• zdanie egzaminu (zob. sylabus przedmiotu w USOS)

Materiały uzupełniające

Zbiór różnych linków rozszerzających wiadomości z wykładu

1. Historia komputerów i systemów operacyjnych
   • History_of_computing_hardware
   • Timeline_of_operating_systems
   • History_of_Unix
   • linux30.pdf wykład Jacka Kobusa na 30-to lecie Linuksa
2. Architektura i działanie procesora. Architektura współczesnych komputerów
3. Jak system komputerowy wykonuje programy?
4. Przerwania
5. Procesy i wątki
6. Zarządzanie procesami. Planista
7. Komunikacja międzyprocesowa i synchronizacja
8. Zarządzanie pamięcią
9. Zarządzanie przestrzenią dyskową
10. Struktura systemów operacyjnych
11. Przykłady systemów operacyjnych