podaje informacje o hoście
Postać: host [opcje] adres
Standardowo host tłumaczy nazwy domen na adresy IP i na odwrót.
Przykład:
$ host ferm
158.75.5.47
$ host 127.0.0.1
localhost
wysyła pakiet testowy do wybranego hosta
Postać: ping adres
Pakiet próbny jest wysyłany aż nie przerwiemy procesu za pomocą Ctrl-C.
Przykład:
$ ping www.google.pl
$ ping 127.0.0.1
wyświetla trasę pokonywana do danego hosta
Postać: traceroute [opcje] nazwa_hosta
Przykład:
$ traceroute www.google.com
traceroute: Warning: www.google.com has multiple addresses; using 64.233.183.99
traceroute to www.l.google.com (64.233.183.99), 30 hops max, 38 byte packets
1 phys-to-torman (158.75.5.190) 0.242 ms 0.297 ms 0.231 ms
2 * * *
3 war-b2-pos11-0.telia.net (213.248.68.53) 8.753 ms 8.797 ms 8.856 ms
4 ffm-bb1-pos6-3-2.telia.net (213.248.96.21) 33.833 ms 33.679 ms 33.705 ms
5 ffm-b2-link.telia.net (213.248.69.93) 34.974 ms 34.810 ms 34.968 ms
6 google-111945-ffm-b2.c.telia.net (213.248.69.86) 33.758 ms 34.057 ms 33.071 ms
7 72.14.238.119 (72.14.238.119) 51.698 ms 40.944 ms 41.185 ms
MPLS Label=162573 CoS=0 TTL=1 S=1
8 64.233.175.246 (64.233.175.246) 44.573 ms 43.413 ms 44.210 ms
9 216.239.43.42 (216.239.43.42) 43.819 ms 45.157 ms 44.443 ms
10 216.239.43.34 (216.239.43.34) 44.962 ms 44.667 ms 64.233.183.99 (64.233.183.99) 44.965 ms
wyświetla trasę pokonywaną do danego hosta zastępując polecenie traceroute
Postać: tracepath [opcje] nazwa_hosta
wysyła wiadomość tekstową do użytkownika
Postać: write uzytkownik [tty]
Pozwala wyświetlić komunikat na terminalu innego użytkownika. Aby było to możliwe użytkownik docelowy musi mieć odblokowaną możliwość komunikacji (zobacz polecenie mesg). Listę użytkowników z możliwością przesłania wiadomości można sprawdzić za pomocą polecenia who -T (symbol + oznacza włączoną komunikację).
program do interaktywnej rozmowy z użytkownikiem
Postać: talk uzytkownik[@adres]
zablokowanie możliwości komunikacji poleceniami talk i write
Postać: mesg [n|y]
program do pobierania zasobów stron www i serwerów ftp
Postać: wget [-rkx] adres_strony_lub_pliku
Program oferuje wiele możliwości (patrz man wget)
Jedna z ciekawych opcji jest możliwość pobierania całych witryn internetowych z zachowaniem hierarchii katalogów i plików (tworzenie tzw. mirrorów).
Przykład:
$ wget -m http://www.fizyka.umk.pl/grochu/unix/unix-2021/index.html
wysyłanie poczty elektronicznej
Postać: mail uzytkownik[@adres] [-s temat] [-c adres innego adresata]
Przykład:
$ mail grochu@ferm
Chcąc wysłać treść zawartą w pliku plik_tekstowy można jego zawartość umieścić w strumieniu wejściowym programu mail, np:
$ cat plik_tekstowy.txt | mail grochu@ferm
lub
$ mail grochu@ferm < plik_tekstowy.txt
Na serwerze ameryk polecenie mail jest niedostępne. W zastępstwie można wykorzystać polecenie sendmail, które może być użyte w zastępstwie.
połączenie ze zdalnym komputerem
Postać: telnet uzytkownik[@adres]
Ze względów bezpieczeństwa dziś rzadko używany, wyparty przez szyfrowane połączenie ssh.
szyfrowane połączenie ze zdalnym komputerem
Postać: ssh uzytkownik[@adres]
Pozwala na uruchomienie zdalnie powłoki, np:
$ ssh unix@158.75.5.136
lub uruchomienie polecenia na zdalnej maszynie bez otwierania interaktywnej sesji. Przykładowo
$ ssh unix@158.75.5.136 ls
wyświetli listę plików w katalogu domowym uzytkonika unix na zdalnej maszynie o adresie 158.75.5.136
połączenie z serwerem FTP pozwalającym na przesyłanie plików
Postać: ftp uzytkownik[@adres]
W Internecie można znaleźć wiele publicznie dostępnych serwerów FTP (logowanie jako użytkownik anonymous). Na stronie archie.icm.edu.pl znajduje się wyszukiwarka ułatwiająca przeszukiwanie takich serwerów.
szyfrowane połączenie z serwerem FTP pozwalającym na przesyłanie plików
Postać: sftp uzytkownik[@adres]
Polecenia dostępne po zalogowaniu można zobaczyć wpisując polecenie help
Najważniejsze polecenia to:
get nazwa_pliku - pobranie pliku
put nazwa_pliku - wysłanie pliku
quit - rozłączenie
szyfrowane kopiowanie plików z serwerów ssh i sftp
Postać: scp [-r] uzytkownik[@adres]:plik_zrodlowy plik_docelowy
scp [-r] plik_zrodlowy uzytkownik[@adres]:plik_docelowy
Składnia i działanie podobne do polecenia cp z tą różnicą, że kopiowanie odbywa się
pomiędzy maszyna lokalna i zdalna przy użyciu szyfrowanego protokołu.
Przykłady:
$ scp unix@158.75.5.136:paczka.tar.gz paczka.tar.gz
pobranie pliku paczka.tar.gz
$ scp paczka.tzr.gz unix@158.75.5.136:.
wysłanie pliku paczka.tar.gz
$ scp -r unix@158.75.5.136:/gry .
pobranie całej zawartości (rekurencyjnie) z katalogu gry do bieżącego katalogu
narzędzie do szybkiego kopiowania zdalnych plików i synchronizowania danych
Postać: rsync [opcje] uzytkownik[@adres]:plik_zrodlowy plik_docelowy
rsync [opcje] plik_zrodlowy uzytkownik[@adres]:plik_docelowy
Składnia i działanie podobne do polecenia scp z tą różnicą, że rsync pozwala zoptymalizowac liczbe przesyłanych danych poprzez kompresję lub przesłanie tylko tych danych, które wymagają aktualizacji (np. przesyłanie tylko tych plików, które zostały zmodyfikowane).
Polecenie obsługuje wiele protokołów, m.in. ssh.
Przydatnw opcje:
-r kopiowanie katalogow (rekurencyjnie)
-a archiwizacja danych
-z kopresja danych
--delete usuwa pliki w docelowej lokalizacji w procesie synchronizacji
--dry-run uruchomienie testowe, bez wykonywania rzeczysiwtych operacji
Przykłady:
$ rsyc unix@158.75.5.136:paczka.tar.gz paczka.tar.gz
pobranie pliku paczka.tar.gz
$ rsync paczka.tzr.gz unix@158.75.5.136:.
wysłanie pliku paczka.tar.gz
$ rsync -r unix@158.75.5.136:/gry .
pobranie całej zawartości (rekurencyjnie) z katalogu gry do bieżącego katalogu
przeglądarka stron WWW
Postać: lynx [opcje] [URL]
klient poczty elektronicznej
Postać: mutt [opcje]
wypisuje połaczenia sieciowe i statystyki związane interfejsami sieciowymi
Postać: netstat [opcje]
Domyślnie wypisywana jest lista wszystkich otworzonych gniazd sieciowych.
Przykładowe opcje:
-l lista gniazd nasłuchujących
-p wypisz nazwy programów i PID
-r wypisz tabele routingu
-i lista interfejsów sieciowych
-s statystyki dotyczące połączen sieciowych (np. liczba przesłanych pakietów)
Polecenie netstst w nowszych systemach zastepowane jest przez program ss.
konfiguracja interfejsów sieciowych
Postać: ifconfig [interface]
Domyślne działenie polecenia wypisuje konfigurację interfejsów sieciowych. Program znajduje się w katalogu /sbin/ifconfig, więc jego uruchomienie przez zwykłego użytkonika może wymagać podania pełnej ściezki do programu. W systemch Windows odpowiednikiem jest polecenie ipconfig.