Zadanie
5. Wycieczka rowerowa
Tekst
do zad. 1 - 4
Paweł i jego siostra Dorota pojechali na wycieczkę
rowerową. Oto relacja Pawła:
Z Olsztyna wyjechaliśmy o 9.00 rano i w ciągu pół
godziny dojechaliśmy do odległego o 10 km
Barczewa. Spędziliśmy tam kolejne pół godziny, zwiedzając
kościół św. Andrzeja i odpoczywając. Następny odcinek drogi
był o
połowę dłuższy, a przy tym jechaliśmy wolniej i dopiero o 11.00
dojechaliśmy do
miasteczka Jeziorany. Obejrzeliśmy tam pozostałości murów miejskich i
kościół
św. Bartłomieja. O 12.00 ruszyliśmy w dalszą drogę. Jechaliśmy ze
średnią
prędkością 15 km/h, ale ponieważ
droga była dłuższa, jazda do Lidzbarka trwała godzinę i 20 minut.
Na
miejscu zjedliśmy obiad, zwiedziliśmy zamek i wróciliśmy pociągiem
do
Olsztyna.
1. O której godzinie Paweł i Dorota wyjechali z
Barczewa?
a)
o 9.30
b) o
10.00 c) o
10.30 d)
o 11.00
2.
Z jaką prędkością średnią jechali z Olsztyna do Barczewa?
a) 10 km/h
b) 15 km/h
c)
20 km/h
d) 30 km/h
3. Z jaką prędkością średnią jechali z Barczewa do
Jezioran?
a) 10 km/h
b) 15 km/h
c)
20 km/h
d) 30 km/h
4.
Przedstaw na wykresie zależność drogi przebytej przez
rodzeństwo od czasu podczas wycieczki rowerowej. Załóż, że poszczególne
opisane
w tekście odcinki Paweł i Dorota pokonywali ze stałą prędkością.
Wskazówka
1. Opisz pierwszy odcinek
wycieczki (Olsztyn-Barczewo): czas, droga, prędkość.
Odpowiedź
1. Paweł i Dorota o 9.30 byli w
Barczewie. W ciągu pół godziny pokonali 10 km,
czyli poruszali się z prędkością średnią równą 20 km/h.
Spędzili tam pół godziny, co oznacza, że o godzinie
dziesiątej wyjeżdżali z Barczewa. Odpowiedzi: 1B, 2C.
Wskazówka
2. Opisz odcinek
Barczewo-Jeziorany.
Odpowiedź
2. Wiemy już, że z Barczewa
wyruszyli o godzinie dziesiątej. Jeśli odcinek był o połowę
dłuższy niż
poprzedni, to wyniósł (10+5) km,
czyli 15 km. Do Jezioran dotarli
o jedenastej, więc przebycie tego odcinka zajęło im godzinę. Ich
prędkość
średnia na tym etapie wyniosła 15 km/h.
3B.
Wskazówka
3. Opisz odcinek Jeziorany –
Lidzbark.
Odpowiedź
3. Z Jezioran wyjechali o
godzinie dwunastej. Poruszali się ze średnią prędkością 15 km/h
przez 1 godzinę i 20 minut, co oznacza, że pokonali drogę 20 km.
Wskazówka
4. Na wykresie drogi od czasu, na
osi poziomej zaznaczamy przebyty czas, z kolei na osi pionowej
drogę.
Pomyśl, jakie odcinki jednostkowe przyjąć na osiach.
Odpowiedź
4. W naszym przypadku rowerzyści
pokonywali etapy różnej długości, ale każdy z nich był równy
wielokrotności 5 km, dlatego taki odcinek jednostkowy
przyjmiemy na osi pionowej. Z kolei czasy przebycia danych odcinków to
wielokrotności 10 minut. Będzie to odcinek jednostkowy osi
poziomej.
Wskazówka
5. Dlaczego ważne jest założenie,
że Paweł i Dorota pokonywali ze stałą prędkością poszczególne
odcinki
trasy?
Odpowiedź
5. Oznacza to, że poruszali się
ruchem jednostajnym, czyli na odcinku opisującym dany etap wycieczki
nachylenie
krzywej s(t) do osi t jest stałe.
Wyk. 1. Zależność
drogi przebytej
przez Pawła i Dorotę od czasu.
Forma tego zadania sprawdza umiejętność czytania
ze zrozumieniem, korzystania z informacji zawartych w tekście oraz
sporządzania wykresów w ruchu jednostajnym.
Literatura
1. Braun Marcin, Śliwa Weronika, To jest fizyka
4 –
podręcznik, Nowa Era, Warszawa 2011, str. 76.